İçindekiler
Neden ve nasıl minimalist yaşam?
Minimalizm ve minimalist yaşam galiba benim için birazcık kişisel özgürlüğümle ilgili bir durum. Genelde minimalist yaşam dendiğinde eşyaya odaklanılıyor, ki bence de çok önemli bir kısmı eşyayla ilgili. Ama zihinsel bir yönü de var minimalizmin.
Benim açımdan minimalist yaşam insanın kişisel özgürlüğünü kısıtlayan şeylerden kurtularak ve uzak durarak yaşaması. Bunlar gereksiz varlıklarıyla sizi kısıtlayan eşyalar da olabilir, düşünceler de, yeri geldiğinde insanlar, ilişkiler de.
Tek seferde ulaşılan bir nokta değil minimalizm, bir hayat tarzı. Biraz irdeleyelim.
Gereksiz eşya ve minimalist yaşam
Maddiyat
En basitinden gereksiz eşya maddi açıdan insana zarar verir. Gereksiz eşyaya harcanacak para insanın mutluluğuna katkı sağlayacak diğer şeylere harcanabilir. Anılara mesela. Küçük bir tatile, seyahate mesela. Hele ki maddi durumu hali hazırda zaten çok iyi olmayan birisiyseniz muhtemelen gereksiz eşyaya harcanan paranın insanın hayatına olan yıpratıcılığını benden iyi biliyorsunuzdur zaten.
Eşyaya bağlılık
Eşyanın minimalizm ve minimalist yaşam ile ilişkisi sadece para değil tabi. Eşyalar çoğu zaman sizi belli yerlere bağlarlar. Bir nevi sizi tutsak ederler. Çok fazla eşyaya bağımlıysanız, haftasonu sizi rahatlatacak küçük bir seyahate çıkmak sizin için eziyete dönüşebilir. Haftasonunun yarısı ihtiyacınız olduğunu düşündüğünüz eşyaları bavula yerleştirmek, diğer yarısı da bunları geri boşaltmakla geçer. Bir süre sonra eşya ile uğraşmaktan kalkıp bir yere gitme hevesiniz kaçar.
Endişe
Aynı zamanda gereksiz ve çok eşya insana endişe verir. İster istemez eşyalarınızın getirdiği sorumluluklar vardır, özellike pahalı olanların. Kimisinin bakımı vardır, kimisini korumanız gerekir. Rahat rahat binemeyecekseniz, her dakika bir şey oldu mu diye aklınız kalacaksa, belki de o kadar lüks bir araba size göre değildir. Başına bir şey gelirse yenisini alamayacağınız kadar pahalı bir telefon size isteyeceğinizden çok endişe verebilir. Bunların sayısı arttıkça sizin zihninizde kapladıkları yer de artar. Gereksiz eşya, gereksiz endişedir.
Minimalist yaşam – az eşya ilişkisi
Gereksiz eşyanız olmasın demek illa az eşaynız olsun demek değil bana göre. Belki siz birçok hobisi olan, hayatı dolu dolu yaşayan bir insansınız. Kayak malzemeleriniz, dalış malzemeleriniz, maket yapmak için kullandığınız araç gereçleriniz, çaldığınız müzik aletleri, spor eşyalarınız, kamp malzemeleriniz ve benzeri birçok şey sizin iki odanızı doldurabilir. Yeter ki bunlar size lazım olan, kullandığınız, sizin hayatınıza bir şeyler katan eşyalar olsun. Sizin özgürlüğünüzü kısıtlayan eşyalar olmasın.
Gereksiz düşünceler ve minimalist yaşam
Tabi minimalizm ve minimalist yaşam sadece eşya ile ilgili değil. Gereksiz eşya olduğu gibi gereksiz düşünce de var. Gereksiz ve sizi mental özgürlüğünüzden eden düşünceler bunlar. Sizin anı yaşamanıza, üretken olmanıza engel olan, beyninizde gereksiz yer kaplayan düşünceler.
Kendi gelen gereksiz düşünceler
Bu düşüncelerin bir kısmı aklımıza kendiliğinden geliyor. Hayatta her şey her dakika güzel gitmiyor tabi. Yeterince çalışamadığımız sunumun stresi, bir yakınımızla ilgili aldığımız kötü bir haber, Süveyş kanalına tıkanıp kalan geminin sizin işlerinizi aksatması vs. vs. Çoğu zaman bu tarz şeyler hakkında yapabilecek bir şeyimiz yoktur ama kafamızda kurar dururuz gereksiz yere. Bunlar ile başa çıkmak, bunların gereksiz yere bizim düşüncelerimizi işgal etmesini engellememiz gerekir. Bununla ilgili biraz daha detaylı düşüncelerimi Kötü Düşünceler yazısında bulabilirsiniz.
Bizim getirdiğimiz gereksiz düşünceler
Tabi hayatta bazı kötü düşüncelerin dönüp dolaşıp aklımıza girmesini engelleyemiyoruz ama bazen de kaşınıyoruz. Birçok gereksiz, çer çöp düşünceyi kendimiz aklımıza sokuyoruz. Sosyal medya bunun baş sorumlusu muhtemelen. Sabah akşam bile isteye Instagram’dan Twitter‘dan, oradan buradan bir ton saçma şey sokuyoruz beynimize. Aynı gereksiz eşyalar gibi bütün bu düşünceler de bizim beynimizi bulanıklaştırıyor, beynimizle yapabileceklerimizi kısıtlıyor, beynimizin özgürlüğünü azaltıyor. Kafanın içinde de minimalist olmak lazım.
Gereksiz insanlar ve minimalist yaşam
Minimalist olun, minimalist bir yaşam sürün diye gidin yalnız yalnız yaşayın diyecek halim yok tabi. Ama eminim siz de benim kadar hayatınızdan gelip geçmiş, veya daha geçememiş, gereksiz insanların varlığından haberdarsınızdır. Belki de minimalist bir yaşam için en çok işin bu kısmıyla uğraşmak gerekiyordur, bilemiyorum. Gereksiz insanların etkisi büyük çünkü. Hayatımızda olmaması gerekip de olan insanların zararı çok büyük olabiliyor.
Ama tabi ikircikli bir konu bu. Arkadaş olsun, eş olsun, anne-baba olsun, kardeş olsun, akraba olsun çeşit çeşit insan ilişkisi var hayatımızda. Çoğu zaman da bir ilişkinin bizim için yararlı mı zararlı mı olduğu öyle eşyada falan olduğu gibi kolay anlaşılmıyor. Ama minimalizm de zaten bir süreç, tek seferde olan bir şey değil. İnsanlar da tek seferde oturup, bütün ilişkilerini iyi kötü diye ayıramazlar. Ama hayatımızda yeri olmayan insanların olduğunu ve bunlardan kurtulmamız gerektiğinin farkında olmak da minimalizm açısından iyi bir başlangıç.
Şurada biraz arkadaş konusuna kendi bakış açımı anlattım, belki ilginizi çeker sonrası için: Az Öz Arkadaşlarım
Derli toplu olmak
Eşyası olsun, düşüncesi olsun, ilişkisi olsun bunların hepsinin sizin mutluluğunuza ve kişisel özgürlüğünüze katkı sağlayacak olanı makbul minimalist yaşamda. Ama sadece gereksizlerden arınmak değil, aynı zamanda geriye kalanların bir düzende olması, derli toplu olması da önemli.
Minimalizmde amaç kişisel özgürlüğümüzü arttırmak diyip duruyoruz ya hani, bunun önündeki engellerden birisi de hayattaki belirsizlik oluyor genelde. Biraz belirsizlik hayatta her zaman var ama belirsizliğin birçoğunu da kendimiz yaratıyoruz. Neyi nereye koyduğumuzu unutmak da var işin içinde hangi arkadaşımızla en son nerede buluşup ne yaptığımızı bilememek de.
Hem eşyalarımızda, hem düşüncelerimizde, hem ilişkilerimizde derli toplu olmak bizim hayatımızdaki belirsizlikleri azaltır. Hayatımızın kontrolünü daha rahat ele alırız, kendimizi daha rahat, daha özgür hissederiz. Düzenli ilişkiler bizi dramadan uzak tutar. İki seferdir buluşacağımızı unutuyorsun bu sefer kendini ona göre ayarla diyen arkadaş tribinin özgürlüğümüzü kısıtlamasını engeller. Düzen, nizam, intizamdır bir yerde minimalizm ve minimalist yaşam.
Minimalist yaşam süreci
Bütün bu yukarıda anlattıklarım benim kendi görüş açımdan minimalizm ve minimalist yaşamın ne olduğu, nasıl olduğu. Ama birkaç kere bahsettiğim gibi minimalizm gidip gidip varılacak bir nokta değil. Bir yaşam tarzı, hayata bakış açısı. Bir nevi bir süreç.
Hayatımızı daha sade bir hale getirmek, kendimizi daha özgür ve mutlu kılmak sürekli devam edecek bir çaba; çünkü maalesef işin doğası gereği hayatımızdaki gereksiz, bizi kısıtlayan şeylerin sonu yok. Siz bir tanesini hallediyorsunuz, yerine yenisi geliyor. Size zarar veren bir insanı haytınızdan çıkarıyorsunuz, bakmışsınız bir süre sonra hayatınızda yenileri var.
Ama bunları umutsuz bir şekilde, bu işi başarmak mümkün değil şeklinde söylemiyorum. Hayatın doğası bu zaten. Benim söylediğim hayatı belli bir minimalist yaşam farkındalığıyla yaşarsanız hayatın genelinde kendinizi daha özgür kılabileceğiniz.